Nazad

Gradska i ruralna arhitektura

Arhitektura Bele Crkve tipološki i stilski slična je kao u drugim delovima bivše Austro-Ugarske, sa varijantama baroka, klasicizma, romantizma, istorijskih neo-stilova, secesije i savremene funkcionalističke arhitekture. Međutim, ona u celini nosi više pečat simbioze raznih stilova nego što predstavlja skup čistih i izrazitih primeraka pojedinačnih stilova. U toj istovremenoj pojavi raznih stilskih elemenata ogleda se duh građanstva, istorijski značaj, kao i geografski položaj, tradicionalnost stanovništva i gradskih institucija. Takva arhitektura je izraz posebnih istorijskih uslova razvoja Bele Crkve u okviru Vojne granice, a i staleškog pripadništva i razvoja njegovih graditelja. Vojno-graničarski objekti oko centralnog prostora parka, zgrada Rumunske pravoslavne crkve sa slikama Dimitrija Turke i Aksentija Marišeskua, zgrada u kojoj se nalazi Muzej, zgrade Arhiva, biblioteke i čitaonice. Ovde se nalazi izvestan broj objekata sa izrazitim odlikama arhitekture 18. veka (zasvođeni ulazi), ili u klasicističkom stilu zgrada bivšeg Magistrata iz 1830. godine, Katolička crkva iz 1806. godine, Ruska crkva, kao i zgrada škole iz 1845. godine.

Posle 1890. godine grad dobija obeležje bečke secesije. Zgrada u Ulici 1. Oktobra broj 90-92, građena u periodu 1897 – 1904, danas dom za nezbrinutu decu, bila je nekada reprezentativna porodična vila. Zgrada predstavlja izraz napretka građanstva, potpuno je očuvana u svom izvornom obliku sa stilskim elementima secesije ima stilske i umetničke vrednosti.
Bela Crkva ima i dva groblja, pravoslavno i katoličko, koji su bogatstvom svojih kapela, spomenika i ograda od kovanog gvožđa, značajni za istoriju umetnosti: porodična grobnica Despotovića, kapela porodice Putnik iz 1895. godine, kapela iz 1908. godine i kapela – jednobrodna crkva sa transeptom iz 1888. porodice Aleksandra i Julijane Šmic.
Spratni objekat vatrogasnog doma u ulici 1. Oktobra broj 10 iz 1738-1739. godine jedan je od najstarijih objekata u Beloj Crkvi. Objekat je jedan od retkih sačuvanih u baroknom stilu u Vojvodini, tako da svojim zanimljivim rešenjima (sistem masivnih zidova, stubovi, svodovi), tremom koji služi kao komunikacijska veza među prostorijama i baroknom dekorativnom obradom fasada, predstavlja značajan primerak za izučavanje barokne arhitekture u Vojvodini. Od 2015. godine postaje Zavičajna kuća Srba, Nemaca i Mađara, kao nosilac zajedništva Belocrkvana raznih nacija.

U Ulici Žarka Zrenjanina broj 17 takođe se nalazi reprezentativni, spratni objekat poznat pod imenom Vila Danica. Svojim stilskim osobenostima i monumentalnim izgledom značajno doprinosi lepoti periferije grada.

Gradska i ruralna arhitektura

Sa Baroknih fasada prohujala vremena još uvek šapuću setne priče....